Uitleg

De gebiedende wijs noem je in het Frans l'impératif. Een bevel is een gebiedende wijs: "Loop door!" Vaak gaat het bij de gebiedende wijs om situaties waarin je snel moet handelen. Een bevel is dus kort. Omdat het duidelijk is dat jij het bevel geeft en aan wie je het bevel geeft wordt er geen persoon vermeld.

In het Frans zijn er 3 vormen:

1. gebiedende wijs enkelvoud (= singulier):

De 'tu-vorm' van het werkwoord. Voorbeeld: "Prends ton livre!" (= "Neem je boek!")
Je gebruikt de gebiedende wijs enkelvoud wanneer je iets zegt tegen iemand die je goed kent (dus 'tu' in het Frans).

Let op! Bij regelmatige werkwoorden op -er komt de s van de tu-vorm te vervallen. Voorbeelden:

• Ecoute le prof.
• Parle français.

2. gebiedende wijs meervoud (= pluriel):

De 'vous-vorm' van het werkwoord. Voorbeeld: "Prenez vos livres!" (= "Neem jullie boeken!")
Je gebruikt de gebiedende wijs meervoud wanneer je iets zegt tegen meerdere mensen of wanneer je het woord richt tot iemand die je met u aanspreekt (dus 'vous' in het Frans).

3. gebiedende wijs meervoud 'nous-vorm':

De 'nous-vorm' van het werkwoord. Voorbeeld: "Parlons français." (= "Laten wij Frans spreken.")
Eigenlijk is dit geen echte gebiedende wijs, je stelt immers iets voor: laten wij... Qua vorm is dit echter wel een gebiedende wijs.

Samenvatting en voorbeelden:

Bij de gebiedende wijs gaat het dus om de 'tu-vorm', de 'vous-vorm' en de 'nous-vorm' van het werkwoord. Bij regelmatige werkwoorden op -er wordt bij de 'tu-vorm' de s weggelaten.

• Prenez vos livres, s'il vous plaît. (= Pak jullie boeken alstublieft.)
• Prends ton livre, s'il te plaît. (= Pak je boek alsjeblieft.)
• Mes amis, allons au cinéma. (= Vrienden, laten we naar de bioscoop gaan.)
• Ecoutez-moi! (= Luister (naar me))
• Kees, ne parle pas s'il te plaît. (= Kees, praat niet alsjeblieft.)
• Faites toujours vos devoirs! (= Maak altijd je huiswerk!)
• Asseyez-vous s'il vous plaît. (= Gaat u zitten alstublieft.)
• Réveille-toi! (= Word wakker!) (se réveiller = wakker worden)
• Couche-toi! (= Ga slapen!) (se coucher = gaan slapen)
• Amusez-vous bien! (= Amuseer/Vermaak jullie (goed)!) (s'amuser = zich vermaken; zich amuseren)

Onregelmatige vormen:

Aller:

• Va! = Ga! (Ook hier 'tu-vorm' zonder s)
• Allez! = Ga!
• Allons! = Laten we gaan!

Être:

• Sois [swa] ... = Wees ...
• Soyez ... = Wees ...
• Soyons ... = Laten we zijn ...

Avoir:

• Aie [è] ... = Heb ...
• Ayez ... = Heb ...
• Ayons ... = Laten we hebben ...

Voorbeelden onregelmatige vormen:

• "Sois sage!" (= "Wees lief!")
• "Soyons courageux!" (= "Laten we moedig zijn!")
• "Aie confiance en moi!" (= "Heb vertrouwen in mij!")